31 Mart sonuçlarını en dikkatli değerlendirmesi gereken parti şüphesiz AK Parti. Cumhurbaşkanı Erdoğan hem seçim gecesi hem de sonrasında yaptığı açıklamalarda yaşanan irtifa kaybını tarif ederek cesur bir özeleştiri sürecinden geçeceklerini söyledi.
Bu özeleştiri süreci için öncelikle kaybın hangi zaman diliminde gerçekleştiğini tespit etmek gerek. İktidar partisinde hâkim olan tutumlardan biri seçmenin son on günde bu kararı verdiği yönünde.
Seçim mağlubiyetini getiren seçmen psikolojisini son on güne hapsetmek deyim yerinde ise bir sonraki yenilgiyi şimdiden garantilemek olur. Son on günde şekillenmiş olabilecek tek yaklaşım AK Parti seçmenindeki sandığa gitmeme eğilimi olabilir ki bu bile zorlama bir yorum.
Güvenilir kamuoyu araştırmalarında en az bir ay öncesinde benzer bir dalganın geldiğini görmek mümkündü. Sadece aradaki fark o kadar yüksekti ki birçok araştırma şirketi elindeki ilk bulgulara inanmakta güçlük çekti. 2023 seçimlerinde muhalefeti olandan yüksek bulan araştırmaların akıbeti de düşünülünce uzun süre rakamları kabullenmekte güçlük çekildi. İktidar nasıl oldu da o kadar büyük araştırma bütçeleri ile bunu göremedi ayrı mesele.
İkinci yaklaşım ise seçmenin 2023’te Altılı Masa’nın yanlış aday ve aktörlerin sorunlu iletişim stratejileri nedeniyle öteledikleri hesabı 31 Mart’ta gördükleri şeklinde. Bu değerlendirmenin haklı boyutu var.
Sonuçta en az 3 yıldır devam eden bir ekonomik kriz var. Özellikle dar gelirlilerin içinden geçtikleri kriz her türlü hesabın, kimlik aidiyetinin üzerine çıkmış durumda. Genel seçimlerde kazanabilmek için kasadaki kör kuruşu ve muhayyel gelirleri bile harcamış bir iktidarın yerel seçimlerde emeklilere verecek kişi başı 3-5 bin lirası bile kalmamıştı.
Eğer durum buysa AK Parti ekonomiyi düzelttiği gün yeniden iktidarını tahkim edebilir. Ancak mesele bu kadar basit değil.
PANORAMATR araştırmalarında iktidar 2015 Kasım seçimlerinden bu yana en güçlü olduğu büyükşehirler de dahil olmak üzere ağır bir kan kaybı yaşıyor. 15 Temmuz psikolojisi bunu bir süre ötelese, MHP ile ittifak irtifa kaybının etkilerini geciktirse de AK Parti eriyor.
Ayakta duran tek şey kişisel ağırlığı nedeniyle Erdoğan’ın seçmen nezdindeki desteği. Bu da son genel ve yerel seçimlerde görüldü ki artık son derece kırılgan.
Mesele sadece ekonomi olsa bile ekonomi sadece para ve makro dengeler değil. Sağlıklı bir ekonomi hukuk düzeninden, sermaye güvencesinden, iş hayatındaki huzurdan ve en önemlisi üretim ve kalkınmayı besleyecek kalifiye eğitimden geçiyor.
Her ihalede hak edenin yanına iktidara yakın bir şirket ekleme, işe alımlarda söz verilse bile mülakatı kaldıramama, üniversitelerde siyasi gerekçelerle eğitim kalitesini yerle yeksan etme dururken AK Parti’nin ekonomide krizi yönetmesi ve kısmi toparlanmayı sağlaması mümkün ama yapısal iyileşmeyi temin etmesi imkânsız.
Eğitim demişken, Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’in seçim mağlubiyetini İsrail üzerinden okuması bazı iktidar mensuplarının olan bitenden pek de bir şey anlamadığını gösteriyor.
AK Parti’nin seçim mağlubiyetine ilişkin en sağlıklı değerlendirme meselenin tek bir başlığa, tek bir döneme, tek bir yanlışa indirgenemeyecek genel bir erozyonun sonucu olduğu. Partinin seçim zaferlerinde en büyük pay nasıl ki Erdoğan’ın ise yaşanan kayıpta da birinci sorumlu Erdoğan’ın kendisi ve kişisel tercihleri.
Partinin yola çıktığı günden bu yana tedricen çevresindeki tüm sahici aktörleri tasfiye eden, siyaset üretme mekanizmalarını işlevsizleştiren, toplumun partiye ve cumhurbaşkanına ulaşma kanallarının tıkanmasına neden olan Erdoğan’ın bu süreci ne kadar sağlıklı analiz edebileceği şüpheli.
Geriye partinin içinden gerçekçi bir sorgulama ve yenilenme dinamiğinin harekete geçmesini beklemek kalıyor. Orada da mevcut aktif aktörlerin bu dönüşümü gerçekleştirebilme potansiyelini değerlendirebilmek için önce somut adımlar görmek gerek.
AK Parti’nin siyasal kutsal haline getirdiği “içerden konuşma ve içerde eleştiri” mekanizması işlevsizliğini defalarca kanıtladı. Bu şu ana kadar daha çok partideki eleştirileri anlamsız bir istişare mekanizmasında eritmeye yaradı.
AK Partiyi dışardan etkileyebilecek bir basın ya da düşünce kuruluşu mekanizması ise ne yazık ki yok. İktidara yakın medya kuruluşları ciddi bir özeleştiri mekanizmasına imkân verecek potansiyeli kaybedeli çok oldu. Düşünce kuruluşları ise sadece farklı görevlere gelmenin atlama taşına indirgenmiş durumda.
Bu fotoğraf AK Parti’nin Türk siyasetindeki merkezi konumunu değiştirmiyor. AK Parti’nin sağlıklı bir sorgulama ve dönüşüm sürecinden geçebilmesi siyasal haritanın geleceği açısından çok önemli.
AK Parti; hala toplumda çok güçlü bir meşruiyet zemini bulunan, beş yıl daha ülkeyi yönetme yetkisine sahip, iktidardan kaynaklanan güç ilişkilerinin de etkisi ile toplumsal dinamiklere nüfuz edebilecek bir yapı. Şiddetli, sarsıcı, sahici ve sonuç odaklı bir özeleştiri sürecinden geçmesi bu potansiyelin, mukadder zayıflama sürecine rağmen değerlendirilmesi için hayati.
İktidar partisinin aile dengelerinden bağımsız, temsil ettiği siyasi damara karşılık gelecek şekilde kendisini sorgulama yükü, çok umut vermese de ortada duruyor.
Millet uyandı; bir inandı iki inandı hadi üçüncü defaya da inandı ama yetti gayri dedi. Uçtuk kaçtık az kaldı az daha sabır edin dendi, sabır imandandır dendi, hepsi tamam , lakin ‘itibardan tasarruf olmaz deyip’ yandaşlarınla beraber sefa sürmek ne zamana kadar?. Ortadoğu politikası sonucu ülke geleceği tehlike altına sokuldu ( Suriye politikasıyla),eğitim sistemi, personel alımı( mülakat ) bizden olan beri gelsin mantığı, bu asil millet çok sabretti ve yetti gayri dedi!!. Evet yetti !!.
Yanıtla (5) (1)Ben zaman zaman sayın yazarın iktidar partisine yaklaşımını eleştirdim,fazla tarafgir buldum.Ancak bu yazısındaki analizini katılmadığım bazı noktalar olsa da makul buluyorum.Bu vesile ile bir AK Parti seçmeni olarak şunu ifade edeyim:
Yanıtla (1) (25)Ben desteklediğim partinin eleştirilmesinden rahatsız olmam,olayların çarpıtılmasından rahatsız olurum,ona itiraz ederim.Örnek:Bir yapılandırma yasası çıkar,bundan 5-6 milyon vatandaş yararlanır,muhalifler bunun 5-6 kişi için çıkarıldığını iddia eder.
Bahçeli akepeyi de önüne katıp alaattin çakıcıyı çıkarmak için af yasası çıkarttırdı yalan mı ve bundan binlerce kişi yararlandı. Kanun işi böyledir. Yerine göre bir kişi veya grup için kanun çıkarırsın, durumu uyan herkes yararlanır. Gerçek amacını da böylece kamufle etmiş olursun karşında aptal bir topluluk varsa.
Yanıtla (13) (1)Geçmiş olsun üstadım sende bizim gardrop cumhuriyetçiler mertebesine erişmişsin. Verdiğin örnek bile abesle iştigal o yapılandırmalar nedeni ile ülkenin 3/4 ü nefes alamıyor şu an.. ah matematik ah..
Yanıtla (1) (1)Tam aksine yapılandırmanın ekonomiye katkısı oldu.5-6 milyon kişi bundan yararlandı,devlet tahsil edemediği önemli miktarda vergiyi tahsil etti.Yapılandırma olmasa borcunu hiç bir zaman ödeyemeyecek olanlar gecikme zamlarında yapılan indirim sayesinde ödeme imkanı buldular ve işlerine ve vergi ödemeye devam ettiler.Aksi takdirde işyerlerini kapatmak zorunda kalacak olanlar vardı.Bunun halka ve devlete ne faydası olacaktı?
Yanıtla (1) (3)İmar affı çıkarılan o çürük binalar ilk büyük depremde yikilacak ve ülke binlerce insanin ve gelecek 20-30 yılını kaybedecek. Pire için yorgan yakmak tamda budur.
Yanıtla (3) (0)Sanılanın aksine depremde imar affından yararlanan binalar yıkılmadı.Çünkü imar affından yararlanan binalar genellikle tek katlı,şehrin kenar mahallelerinde,bağlarda, bahçelerde bulunan basit binalardı. Bunlarda can kaybı olmadı.Can kaybı imarlı,gösterişli,anlı şanlı,çok katlı binalarda yaşandı.Deprem konusu açılınca imar affı diye söze başlamak bir ezberden başka bir şey değil.İmar affı olmalı mı,olmamalı mı konusu ayrı bir mesele,bu tartışılabilir.
Yanıtla (1) (4)İhale yasasında 200 defa değişiklik yapılması sadece 5 tane müteahhiti ilgilendiriyor.
Yanıtla (4) (0)adrese teslim ihaleler.
Ak parti kendine yakınları ihya etti. Belediyeleri bile borç batağına çevirmiş Akpliler . Millet uyanıyor artık.
Yanıtla (5) (0)22 yıllık tam destekten sonra yeniden destek tarihimizde yok. Olursa sosyal ve siyasi tarihin yeniden yazılması olur.
Yanıtla (0) (0)Bu millet AKP yi ve Tayyip beyi daha ne kadar sirtinda tasiyacak .
Yanıtla (19) (1)Akp nin tek kurtuluşu Rte ti değiştirmesi.. varmı öyle bir babayiğit.. yok.. geçmişte bize derlerdi adammı var ona verelim diye.. CHP her zaman oy verilecek en az on adam çıkarır kardeşim
Yanıtla (7) (1)Ak Parti ve siz birçok yazar ve yorumcular Ak Partinin kaybı hakkında öze in(e)miyor, gerçekleri tam olarak söylemekten ya çekiniyor, ya söylemek istemiyorsunuz. Halbuki iktidarın büyük kaybı üst üste aralıksız iktidar olup, bunu sayılamayacak kadar çok sayıda istismar etmesindendir. Gerçekleri açık, seçik ve net olarak, korkmadan, çekinmeden defalarca anlatın ki kamuoyu gerçeği öğrenmiş olsun. İmalı ve üstü kapalı anlatmaktan doğru bir sonuç çıkmaz.
Yanıtla (6) (0)Ak partide kimlik bunalımı var. bir parti hem, liberal-demokrat, hem muhafazakar-demokrat, hem, dindar-muhafazakar, hem, islamcı-ümmetçi, hem yerli-milli (her şeyi sattığı halde), hem milliyetçi olamaz.
Yanıtla (8) (0)Aldıkları oy 5 milyon sosyal yardım alan çaresiz aile. Bunları korkuttular, rey yoksa ,yardım da yok. Chp bu çaresiz kesime umut olursa , size verileni Akp vermiyor, bizde vermeye devam edeceğiz der ve inandırabilirse sonraki seçim Akp biter. Emeklilik sistemini sırf iktidarda kalmak için perişan ettiler 30 yıl prim ödeyen kişi ile 5, 6 yıl ödemış borçlanmış vs nerdeyse aynı emekli parası alıyor. Seyyanen meyyanen herkesi fakirlikde eşitlediler. Sonra kalktılar su simit satsınlar dediler.
Yanıtla (5) (0)Yirmi iki sene sonra özeleştiri olmaz.Senin partin sana değerli.Partin senin olsun,bana memleketim önemli.Memleketin refahı, huzuru,bereketi ,üretimi önemli.Bu var mı yok! Gidin öz eleştirinizi başka yerde yapın.
Yanıtla (2) (0)Özeleştiri yaparlar bir kaç il başkanı, bir kaç bakan değiştirir yollarına kaldıkları yerden devam ederler. Ak Parti'nin tekrardan toparlanmasını beklemek fazla iyimserlik olur. Çünkü Ak Parti'nin içinde bu değişimi yapacak ne kadro, ne liyakat, ne de akıl var.
Yanıtla (22) (3)Aslında Akp uzun süredir (2014) milletin sırtında yük. Ancak millet daha yeni yeni anlıyor ve bu yükten kurtulmayı geciktirmenin bedelini daha uzun yıllar ödemeye devam edecek gibi.
Yanıtla (24) (2)Bos baklava iktidari artik ne yapsa bos.
Yanıtla (8) (1)Yani Akp değil Erdoğan değişim gösterirse bir şekilde değişim yapılmış olacaktır yoksa şu bakanı değiştir şu genel müdür yap demekle değişim olmayacak
Yanıtla (5) (1)bilmesi gereken ilmihal bilgilerinden bîhaberler yazık günah devasa camiler yapıldı yapılıyor bomboş niye çünkü camiler akp nin karargahlari imamlarda akp nin kurşun askerleri olmuş durumdalar özellikle de küçük yerlerde ellerinden gelse akp ye muhalif olanları camilere sokmayacaklar inanın yıllardır dinsiz din düşmanı dedikleri CHP bu kadar uzun yıllar iktidarda olsaydı dine bu kadar zarar veremez içini bosaltamazdi ben söylemiyorum bunu akp İstanbul milletvekili Hulki Cevizoğlu söylüyor
Yanıtla (23) (1)bahsedenlerin dini yaşamamaları son seçimde gösterdi ki dine mugayir ne varsa din kullanilarak meşru olarak yapılmaya başladı,bakın beni iho ihl vd okullar ile din düşmanı filan olarak anlamayın zira iki çocuğumda iho da okuyor lakin bu okullarda ders İslam akaid ilmihal vb bilgiler verilmiyor resmen ve alenen siyaset yapılıyor bacak kadar çocuklara buda böyle biline yazıklar olsun dindar nesil yetiştirmek yerine kindar ve dinidar nesiller yetişiyor gidin yeni imam olmuş bir imama her müslümanın
Yanıtla (13) (1)Her nedense diğer siyasi partiler seçimi kaybedince liderler suçlu oluyor,akp kaybedince başkaları,yıllarca DP AP ANAP DYP vd İ hep CHP yi din düşmanı olarak yaftalayarak sağ kesimin oylarını çaldılar çünkü bunlar dindar değil dincilerdi hep dini basamak olarak kullandılar ve akp döneminde insanlar dinden diyanetten camiden cemaatten sogudular,işte bugün artık dindar nesil yetiştireceğiz diye sayıları arttırılan iho ,ihl,ilahiyat vb okullarda ateist deist gençler yetişmeye başladı sebebi dinden
Yanıtla (10) (0)Bu secimin sonucu gosterdi ki secmenlerle Ak Parti ve Erdogan arasindaki kopmaz sanilan bag nihayet koptu. Bunu tamir etmek olanaksiz. Ekonomiyi duzeltseler bile mumkun degil, cunku guven kalmadi. Her alanda curume var ve duzeltilmesi icin verilen sure doldu. Geriye donus soz konusu degil. Ak Part'nin sonu Anap'in aynisi olacak.
Yanıtla (24) (3)CHP onyillarca göremediğini son yıllarda farketti.lider bazında değişti.akp nin ve ekonominin biktiriciligi bugünkü sonucu getirdi.simdi akp kör oldu.goremiyor.chp deki o kibir şimdi akp de var.
Yanıtla (10) (0)